Poprawne wykonanie ćwiczenia: Wejdź pod sztangę znajdującą się na stojakach. Sztangę ułóż na mięśniach czworobocznych grzbietu (ich górna część). Dłonie rozstaw w wygodnej oraz stabilnej pozycji na gryfie. Z tej pozycji ściągnij sztangę ze stojaków. Stań w rozkroku nieco szerszym niż szerokość barków (stopy skierowane lekko na zewnątrz). Zachowując naturalną krzywiznę kręgosłupa (klatka wypchnięta ku przodowi) weź głęboki wdech i wykonaj przysiad (biodra powinny znaleźć się poniżej linii kolan). Wykonując wydech wróć do pozycji wyjściowej. Należy pamiętać o prostych plecach. Nie prowadzimy kolan do wewnątrz. Całe stopy przylegają do podłoża. Nie przesadzaj z ciężarami – najważniejsze jest Twoje bezpieczeństwo oraz prawidłowa technika. Oddychanie: Wykonując przysiad bierzemy głęboki wdech. Wracając do pozycji wyjściowej wykonujemy wydech.
REDUKCJA DZIEŃ 22 TRENING WTOREK ( Nogi ) Przysiady ze sztangą 60/65/70/75kg 10-8 powt Wypychanie ciężaru na suwnicy 100/110/120/125lg 10-8 powt Prostowanie nóg na maszy
Przysiady w treningu funkcjonalnym są elementem obowiązkowym. Krótko o największych zaletach: Powodują największą odpowiedź hormonalną spośród ćwiczeń siłowych (wyrzut hormonów anabolicznych). Wzmacniają nogi, wyposażone w największe partie mięśniowe. Angażują aktywnie do pracy całe ciało. Znakomicie usprawniają funkcje aparatu ruchowego. Rozwijają prawidłową postawę, mobilność bioder, koordynację ruchową, równowagę, czyli generalnie przyczyniają się do wzrostu sprawności fizycznej. Niezależnie od tego czy mowa o przysiadach z obciążeniem czy bez, warto, a nawet trzeba je wykonywać. Czy jednak przysiady wymagają dodatkowego obciążenia? Czy konieczne jest użycie sztangi, aby to ćwiczenie przyniosło widoczne efekty? Są tacy, którzy uważają, że „zwykłe” przysiady bez dodatkowego obciążenia są zbyt lekkim ćwiczeniem, aby czerpać z nich profity. W opozycji są ci, dla których masa własnego ciała stanowi jedyne obciążenie na treningu. Bazują oni na trudniejszych wariantach przysiadów, jak np. przysiady pistoletowe. Jak robić przysiady, aby faktycznie przyczyniły się do wzrostu formy funkcjonalnej? Przysiady z obciążeniem vs kalistenika Kalistenika powinna być fundamentem treningu siłowego i nie inaczej jest w przypadku przysiadów. Nie ma sensu wrzucać komuś sztangi na barki, jeśli nigdy wcześniej nie trenował systematycznie. Tym bardziej, że przysiad, choć na pozór prosty, jest tak naprawdę ćwiczeniem dość technicznym. Wiele osób nie potrafi prawidłowo przysiąść nawet bez ciężaru. Oto najważniejsze cechy prawidłowego przysiadu: Proste plecy przez cały zakres ruchu. Nie pochylamy się do przodu – patrzymy przed siebie. Kolana nie wyprzedzają palców stóp! Nie odrywamy pięt od podłoża, nie przenosimy ciężaru ciała na palce stóp! Schodzimy pośladkami maksymalnie w dół. Nogi w kolanach ugięte maksymalnie! Szczególnie ten ostatni punkt budzi wiele kontrowersji. Wiele osób, w tym także trenerów, uważa, że prawidłowy przysiad kończy się, kiedy kolana osiągną kąt prosty. Osobiście uważam, że jest to spowodowane możliwością podniesienia większego ciężaru i nie wymaga to zbyt dużej mobilności w biodrach i stawie skokowym. Dogmat rozpowszechniony przez środowisko kulturystyczne, nie znajdujący zastosowania w treningu funkcjonalnym i sprawnościowym. Jeśli potrafisz wykonywać prawidłowe przysiady w znacznej ilości powtórzeń, powyżej 30 w serii, to możesz zastosować dodatkowe obciążenie. Obciążenie w przysiadach podnosi wartość tego ćwiczenia tak samo jak obciążenie w podciąganiu czy dipach (pompkach na poręczach). Podciąganie, dipy i przysiady to 3 filary kalisteniki rozwijające siłę. Do każdego z tych ćwiczeń chętnie dodawane jest obciążenie. Dzięki temu uformowało się nawet nowe, anglojęzyczne określenie takiego treningu, mianowicie weighted calisthenics, czyli w prostym tłumaczeniu „obciążona kalistenika”. Termin ten sam w sobie jest paradoksem ponieważ kalistenika z definicji jest treningiem siłowym bez dodatkowego obciążenia, jednak należy to traktować jako skrót myślowy. „Obciążona kalistenika” oznacza zbiór takich ćwiczeń, do których stosujemy dodatkowe obciążenie, jednak schematy ruchowe pozostają bez zmian, jak w treningu bez ciężaru. Sam ciężar natomiast nie spełnia tutaj funkcji zasadniczej, jednak ma na celu pozornie zwiększyć masę ciała ćwiczącego. Tym samym przysiady z ciężarem możemy śmiało zaliczyć do kategorii „obciążonej kalisteniki”, o czym wspominałem już w artykule odnośnie ciężaru w kalistenice. Ciężar w przysiadach Zauważ, że nogi są naturalnie najsilniejszą grupą mięśni, jednak nie zawsze wystarczająco wytrzymałą. W przyrodzie raczej nie występuje sytuacja, kiedy zawiedzie Cię siła nóg. Jeśli nie możesz czegoś zrobić, wykonać jakiegoś zadania, to przez zbyt słabe ramiona, barki, plecy, ale nie przez zbyt słabe nogi. Dlatego uważam, że dążenie do skrajnie dużych wartości obciążeń w przysiadach jest niepraktyczne z punktu widzenia treningu funkcjonalnego. Zdolność wykonania przysiadu z ciężarem na barkach rzędu 200 kg nie ma żadnego przydatnego zastosowania w żadnym sporcie, pomijając ścisłe konkurencje, gdzie przysiad jest celem samym w sobie. Ponadto zbyt duże poleganie na olbrzymiej sile nóg może nawet ograniczyć formę funkcjonalną obniżając kondycję, skoczność, dynamikę, eksplozywność, wydolność itd. Odpowiedni balans pomiędzy siłą, a wytrzymałością jest w przypadku przysiadów ważniejszy niż w każdym innym ćwiczeniu. To właśnie wytrzymałość nóg zawodzi w sportach i życiu codziennym. Dlatego ciężary w przysiadach powinny być odpowiednio duże, albo raczej odpowiednio nieduże. Tak by rozwijać siłę, wytrzymałość i moc jednocześnie. Nie bez przyczyny mięśnie ud zostały wyposażone przez naturę we włókna szybkokurczliwe i wolnokurczliwe w proporcji 50/50. Będąc pragmatykiem w kwestii rozwijania pożytecznych aspektów formy fizycznej uważam, że maksymalny ciężar w przysiadach dla Ciebie, to taki ciężar, który możesz sobie sam umieścić na barkach, biorąc sztangę z podłogi. Ideą pobierania ciężaru z podłogi jest rozwój siły nóg adekwatnej do siły górnych partii ciała oraz kształtowanie funkcjonalnych schematów ruchowych. Przysiady przednie czy tylne? Przysiady przednie to takie przysiady, podczas których sztangę trzymamy na barkach z przodu. Głównie na przednich aktonach mięśni naramiennych. W przysiadach tylnych sztanga spoczywa zazwyczaj na mięśniach czworobocznych z tyłu lub rzadziej na górnej części pleców, na łopatkach, by skrócić dźwignię i podnieść większy ciężar. Jest wielu zwolenników jednego bądź drugiego wariantu, jednak tak naprawdę obydwa są dobre i obydwa mają swoje zalety. Przysiady tylne pozwalają mocniej zaangażować lędźwiowy odcinek pleców – możliwość większego pochylenia się. Przednie wręcz przeciwnie, wymagają pionowej postawy co przenosi się na maksymalne zaangażowanie mięśni czworogłowych ud. Przysiady przednie mają też tę zaletę, że możesz sobie zarzucić większy ciężar na barki, przy założeniu, że ciężar zawsze bierzesz z podłogi. W dalszej perspektywie przygotują Cię do zarzutu na przysiad, ćwiczenia genialnie kształtującego moc. Umieszczanie ciężaru z tyłu będzie natomiast lepszym pomysłem w przypadku innych wariantów przysiadów, np. przysiadów bułgarskich lub wykrocznych, w których przenoszenie masy ciała do przodu jest wskazane. Nie przejmuj się, jeśli jesteś zwolennikiem treningu domowego lub nie masz czasu na siłownię. Jako obciążenie w przysiadach możesz zastosować także sprzęt do treningu funkcjonalnego, dzięki któremu wykonasz efektywne przysiady przednie, tylne oraz zarzuty. Zdjęcie tytułowe autorstwa: Alturas Homes
Witam, myślę że teraz to już będzie wszystko dobrze, bo chciałbym zacząć ćwiczyć według planu. Czy mogę prosić o sprawdzenie i zatwierdzenie planu? oraz radę ile serii wy
Poradnik dodany przez: Siłacz 24454 Do wykonania ćwiczenia potrzebny będzie gryf z obciążeniami. Główne mięśnie zaangażowane podczas treningu to głowy boczne, pośrednie oraz przyśrodkowe mięśni czworogłowych ud. Do poradnika Jak ćwiczyć mięśnie nóg - przysiady ze sztangą na barkach przypisano następujące tagi: nogi trening kulturystyka ćwiczenia mięśnie ćwiczyć przysiady nóg przysiadów Skomentuj poradnik Poradnik Jak ćwiczyć mięśnie nóg - przysiady ze sztangą na barkach skomentowało 0 osób. Pozostało 1500 znaków Komentarze Ładuję komentarze...
Dlaczego warto wykonywać przysiady ze sztangą? Bo to prawdopodobnie najlepsze ćwiczenie na świecie. Wydawałoby się, że jest to tylko ćwiczenie na mięśnie
Ćwiczenie na nogiĆwiczenie: przysiad ze sztangą z przoduPartia: mięśnie nógKategoria: ćwiczenia na nogiTyp ćwiczenia: duża partia mięśniowaRodzaj ruchu: pushWymagane urządzenia: sztanga prosta/obciążony kij Przysiad ze sztangą a poziom zaawansowanianowicjusz,początkujący,średniozaawansowany, ze sztangą z przodu – mięśnie zaangażowanemięśnie nóg: mięśnie czworogłowe ud, grupa mięśni kulszowo-goleniowych, mięśnie pośladkowe, mięśnie podudzi,pośrednio: mięśnie prostowników grzbietu, mięśnie brzuchaPrzysiad ze sztangą z przodu – jak wykonać?Dopasuj odpowiednio wysokość uchwytów na sztangę tak, aby łatwo było rozpocząć pod sztangą, szerokość rozstawu stóp na szerokości bioder, stopy całe przy podłożu, stawy kolanowe lekko ugięte, mięśnie czworogłowe ud oraz pośladki spięte, klatka piersiowa wyeksponowana, łopatki trzymana na barkach przed sobą, ręce skrzyżowane trzymają sztangę, łokcie stale trzymane jak sztangę z uchwytów i rozpocznij powolne wypięcie biodra, a następnie ugięcie stawów kolanowych tak, aby biodra zeszły jak wykonaj dynamiczną fazę koncentryczną, czyli wyprost stawów ruchu kolan wyznaczają trzeci i czwarty palec u aby “nie kłaść się” klatką piersiową na uda oraz, aby nie rozpoczynać przysiadu od ugięcia ruchu koncentrycznego wykonaj wydech, a podczas ruchu ekscentrycznego również: Przysiad ze sztangą na karkuSprawdź także: Przysiad – technika, efekty i stopniowanie trudnościĆwiczenie na nogi – podstawowe błędyniepoprawny tor ruchu kolan,zła pozycja podczas wykonywania ćwiczenia,zbyt dynamiczne rozciąganie mięśni,wykonywanie przeprostów w stawach kolanowych w końcowej fazie ruchu koncentrycznego,odrywanie stóp od podłoża,nie spinanie mięśni pośladkowych w końcowej fazie ruchu koncentrycznego,wykonywanie niepełnych powtórzeń np. “półprzysiadów”.🛒Plany treningowe zawierają jeszcze więcej ćwiczeń na poszczególne partie mięśniowe, które trenerzy personalni dopasowują indywidualnie do Twoich możliwości, dostępnego sprzętu i postawionego celu. Podobne artykuły:
Tę technikę znaleźć można również pod nazwą przysiad ze sztangą trzymaną na barkach. Chodzi o charakterystyczny chwyt gryfu, którego główny ciężar opiera się na obojczykach, a barki stanowią podporę sztangi trzymanej z przodu. Przysiady ze sztangą nad głową Ten wariant wzmacnia nie tylko mięśnie nóg.
To ćwiczenie angażuje przede wszystkim głowy boczne oraz przyśrodkowe mięśnie czworogłowych ud. Jak prawidłowo wykonać przysiady ze sztangą na barkach? Przede wszystkim przy braku sztangi, można śmiało skorzystać ze sztangielki lub suwnicy Smitha czy też maszyny. Należy wejść pod sztangę na stojakach, przygotować barki, które powinny być opuszczone i odwiedzione w tył. Gryf sztangi trzeba ustawić w taki sposób, aby dotykał karku na mięśniach czworobocznych grzbietu. Kolejny element to dłonie. Powinny być one rozstawione wygodnie, ale równocześnie stabilnie na gryfie. Klatkę wypychamy ku przodowi, a kręgosłup musi być w pozycji naturalnej krzywizny, tak aby dolny odcinek grzbietu wypchnięty był do przodu. Kolejny element w przyjęciu pozycji wyjściowej odnosi się do stóp. Należy je rozstawić w taki sposób, aby czuć się na sto procent stabilnie. Najlepiej, żeby były ciut szerzej od barków. Naturalnie stopy przylegają do podłoża, głowę zadziera się lekko do tyłu, a cały ciężar opiera się na piętach. Czas na wzięcie powietrza, dość głęboko, po czym ściąga się ze stojaków sztangę i można rozpoczynać ruch ku dołowi. W trakcie ćwiczenia plecy powinny być stale wygięte w ten sam sposób, bo tutaj pracują tylko nogi. W momencie kiedy czuć zanikanie kontroli pracy mięśni czworogłowych, gdy są maksymalnie rozciągnięte, należy rozpocząć zejście w dół. Jak wygląda powrót do pozycji wyjściowej? Wypychanie bioder w przód, które pozwoli podnosić w górę ciężar. I tym ruchem należy działać do samego końca, czyli osiągnięcia pozycji wyjściowej. Istnieją inne wersje tego ćwiczenia. Mianowicie można robić tzw. półprzysiady lub płytkie przysiady. Żeby w ten sposób ćwiczyć jak najefektywniej, dobrze jest korzystać z suwnicy Smitha. Tutaj jednak zakres ruchu będzie trochę inny. Opuszcza się do momentu, kiedy to nogi zostaną ugięte pod kątem równym lub nieco mniejszym niż 90 stopni. Ważne informacje: kluczowe do prawidłowego wykonania ćwiczenia jest umiejętne stopniowanie obciążeń w tym ćwiczeniu. Dlatego niezwykle istotna jest dokładna, pełna rozgrzewka. Dodatkowo przed rozpoczęciem ćwiczeń należy wykonać do 2 serii ćwiczeń wstępnych z małym ciężarem.
Przysiady ze sztangą na barkach lub hack-przysiady (muszę jeszcze wypróbować co będzie mi lepiej wychodziło) 3. Wyciskanie sztangi w lezeniu na ławce poziomej. 4. Wyciskanie sztangi w leżeniu na ławce skośnej-głową w górę. 5. Wyciskanie sztangi sprzed głowy. 6. Podciąganie sztangi wzdłuż tułowia. 7.
Witaj! Przede wszystkim kluczowym elementem jest tutaj określenie "lekki stopień skoliozy" - co masz na myśli, pisząc lekki? Skolioza jest chorobą, nie jest tylko zwykłą wadą postawy ciała, którą można dowolnie formować. Tutaj konieczna jest rehabilitacja, która powinna być dostosowana do Twoich potrzeb. Trening siłowy ze skoliozą jest możliwy, jednak nie zawsze do wykonania w pełnym wymiarze. Ma na to wpływ stopień skoliozy wg Cobba. Gdzie wyróżniamy podział: 1. 10°-24° 2. 25-40° 3. 50° i powyżej Stopień będzie wpływał na możliwości motoryczne, jeżeli np. skolioza ma 10 stopni, to zazwyczaj nie ma problemów z pełnym treningiem. Kolejna sprawa to umiejscowienie skoliozy. Czy jest to odcinek piersiowy, czy odcinek lędźwiowy itd. Miejsce skoliozy będzie rzutowało na ograniczenia ruchowe danego segmentu. Co robić? Praktycznie Twoje ciało samo Ci odpowiedziało, czy takie siady w Twoim przypadku możesz wykonywać. Skoro pojawia się ból, a sam trening wywołuje większe napięcie po stronie już mocno napiętych mięśni, to niestety nie da rady wykonywać takiego treningu na co dzień. Oczywiście wszystkie Twoje działania treningowe powinny być konsultowane z fizjoterapeutą. To on znając Twój przypadek, to jak jesteś mobilny i sprawny, powinien zasugerować ewentualne zmiany w treningu.
27 likes, 1 comments - lukasz_formaabsolutna on June 28, 2023: "Wystarczy 20 minut i nogi płoną! #training Tabata x 1 - Przysiady ze sztangą trzymaną "
Przysiady to jedno z najczęściej wykonywanych ćwiczeń, jest to niestety również ćwiczenie przy którym popełnia się najwięcej błędów. Wielu z moich klientów nie potrafi wykonać poprawnego przysiadu, nauczeni są oni złej techniki, a na komunikat, że wykonują go źle – nie mają pojęcia jak wygląda przysiad prawidłowy. Jak więc należy go wykonywać? O czym pamiętać? I jak ćwiczyć z obciążeniem? Prawidłowo wykonany przysiad jest ćwiczeniem zarówno wzmacniającym, jak i modelującym. Przysiady wzmacniają również kolana (tak, wcale ich nie niszczą), jeśli wykonujemy je poprawnie technicznie nie mamy się o co martwić, a wręcz przeciwnie. Dzięki temu ćwiczeniu wzmacniamy stawy oraz mięśnie je otaczające. Od swoich podopiecznych wiele razy słyszałam, że lekarz zabronił wykonywać przysiady, że nie wolno obciążać kolan, jeśli bolą. Jak wiadomo przysiady w życiu codziennym są nam bardzo potrzebne, weźmy za przykład chociażby korzystanie z toalety. Dlatego też chciałabym Wam przybliżyć to ćwiczenie, bo jest ono funkcjonalne i w ciągu dnia wykorzystujemy je wiele razy. W swojej pracy spotykam się z wieloma problemami motorycznymi osób, które ćwiczą na siłowni. Takie problemy są główną przyczyną źle wykonywanych ćwiczeń, a przez to utrwalania również takich nawyków. Spora część osób ma na przykład przykurczone mięśnie co również ogranicza ich mobilność, dlatego pamiętajcie, że w treningu równie ważne jest rozciąganie. Aby wykonać poprawny przysiad: Stajemy na szerokości barków, stopy stawiamy w delikatnej rotacji zewnętrznej – dzięki temu unikniemy koślawienia kolan. Napinamy mocno mięśnie pośladków oraz brzucha, cofamy biodra w tył i skoncentrowani pilnujemy, by ciężar naszego ciała znajdował się bardziej na piętach. Stopy powinny być przyklejone do podłogi, w pozycji cofniętych bioder zginamy kolana i schodzimy w dół. Plecy utrzymujemy w neutralnej pozycji, nie pochylamy zbyt mocno tułowia do przodu! Ruch zgięcia zapoczątkowany jest w stawie biodrowym. Najważniejsze, pilnujemy aby nasze kolana nie wychodziły poza linię palców stóp. Przysiad wykonujemy do kąta prostego (kolana zgięte 90*) – jeśli jesteś osobą początkującą możesz zatrzymywać się nieco wyżej, kąt może być większy, przysiad będzie równie poprawny. Innymi słowy należy pamiętać, że przy przysiadzie zachowujemy się, jakbyśmy chcieli usiąść na krześle. Nie kładziemy się do przodu, nie odrywamy stóp od ziemi, ani nie wysuwamy kolan przed stopy. Najczęstsze błędy popełniane przez osoby wykonujące to ćwiczenie to właśnie zbyt duże pochylenie ciała do przodu, a także tzw. „kucanie” czyli schodzenie przy przysiadzie na palce przez co kolana wychodzą poza linię stóp, a nasze plecy wyginają się w łuk, co jest najgorszą rzeczą dla naszego kręgosłupa. Aby wykonać przysiad z obciążeniem musimy pamiętać o prawidłowej technice, dlatego też przechodzimy do niego dopiero po opanowaniu przysiadów bez obciążenia. Przysiady z obciążeniem dodatkowo angażują nam mięśnie pleców, brzucha i wiele innych, dlatego jest to ćwiczenie ogólnorozwojowe. Musimy jednak pamiętać o tym, aby prawidłowo dobrać ciężar do ćwiczenia jakie wykonujemy. W tym wypadku należy dostosować go do własnych możliwości, pamiętając że musimy czuć wysiłek podczas wykonywania ćwiczenia, ale ma on być tak wyważony, aby móc wykonać daną liczbę powtórzeń w konkretnej serii ćwiczeń. Przysiad ze sztangą Przysiady możemy wykonywać na przykład ze sztangą, wybierając tę formę ćwiczeń możemy wykonywać takie ćwiczenia jak: Półprzysiad ze sztangą opartą na klatce piersiowej – w pozycji stojącej, kończyny dolne w rozkroku na szerokość barków, sztanga trzymana nachwytem spoczywa w okolicy górnej części mięśni piersiowych. Wykonujemy przysiad tak jak opisane zostało powyżej w punktach. Przy tym ćwiczeniu sztanga umieszczona na klatce piersiowej nie pozwoli na jakiekolwiek pochylenie tułowia do przodu, grzbiet pozostanie więc prawidłowo wyprostowany. Półprzysiad ze sztangą na barkach – sztangę umieszczamy na podpórce, następnie w pozycji stojącej przechodzimy pod nią i umieszczamy sztangę w okolicach mięśnia czworobocznego (na barkach – tak aby gryf nie kołysał się ani nie spoczywał na naszej szyi), następnie należy zdjąć sztangę z podpórki, po czym wykonać krok w przód i wykonać przysiad. Wykroki ze sztangą – w pozycji stojącej, sztanga trzymana na karku, plecy proste, należy wykonać duży krok do przodu (udo kończyny wykrocznej jest zatrzymane w pozycji poziomej do podłoża, kolano nie wychodzi przed linie stóp), następnie powracamy do pozycji wyjściowej i wykonujemy wykrok drugą nogą – należy pamiętać, aby na początku wykonywać to ćwiczenie z małym ciężarem, ponieważ wymaga ono od nas nauczenia się utrzymywania równowagi i stabilizacji napiętymi mięśniami brzucha. Przysiady z hantlami Kolejną formą wykonywania przysiadów są przysiady z hantlami: Wykroki ze sztangielkami – w pozycji stojącej, sztangielki trzymamy w obu rękach, ręce luźno wzdłuż tułowia. Wykonujemy taki sam wykrok jak przy ćwiczeniu ze sztangą. Jednak pamiętajmy, żeby nie zabierać się ani za wykroki ani za przysiady z obciążeniem jeśli nie wykonujemy ich poprawnie bez dodatkowego ciężaru. Przysiad ze sztangielkami – w pozycji stojącej, sztangielki trzymane w obu rękach, ramiona opadają swobodnie – wykonujemy przysiad pamiętając o prawidłowej technice. Nie ma sensu ćwiczyć z dużym ciężarem hantli (zaczną boleć nas od tego nadgarstki i przedramiona) Przysiady to efektywne ćwiczenie angażujące większe grupy mięśniowe, dzięki temu jest to ćwiczenie ogólnorozwojowe, wzmacniające, a także spalające dużą liczbę kalorii. Jest to ćwiczenie które powinno się wykonywać pamiętając o poprawnej technice. Należy jej bezwzględnie przestrzegać, a wtedy ćwiczenie to będzie bezpieczne i poprawiające naszą motorykę oraz sprawność. Dodatkowo poprawi wygląd naszych nóg oraz pośladków. Bibliografia: [1] Marecki B., Anatomia Funkcjonalna, 2004, Wyd. AWF Poznań [2] Lafay Olivier, Trening siłowy bez sprzętu, 2007, Wyd. Aha [3] Delavier Frederic, Atlas treningu siłowego, 2009, Wyd. PZWL
.